31 unutkanlık ne demek?

Unutkanlık (Amnezi)

Unutkanlık, tıbbi adıyla Amnezi, kişinin geçmişteki olayları hatırlama veya yeni bilgiler öğrenme yeteneğinin kısmen veya tamamen kaybolması durumudur.

Nedenleri:

• Beyin Hasarı: Travmatik Beyin Hasarı (TBI), inme, tümörler, enfeksiyonlar veya cerrahi müdahaleler beyinde hasara yol açarak unutkanlığa neden olabilir.
• Psikolojik Faktörler: Şiddetli Stres, travma veya psikolojik rahatsızlıklar da unutkanlığa katkıda bulunabilir. Dissosiyatif Amnezi gibi durumlar bu kategoriye girer.
• Nörolojik Hastalıklar: Alzheimer Hastalığı, Parkinson Hastalığı, Multipl Skleroz (MS) ve diğer nörodejeneratif hastalıklar unutkanlığa yol açabilir.
• Madde Kullanımı: Alkol veya uyuşturucu kullanımı, özellikle kronik kullanım, beyin fonksiyonlarını bozarak unutkanlığa neden olabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçların yan etkisi olarak unutkanlık görülebilir.
• Beslenme Eksiklikleri: Özellikle B1 vitamini (Tiamin) eksikliği (Wernicke-Korsakoff Sendromu) unutkanlığa yol açabilir.
• Uyku Bozuklukları: Kronik Uyku Yoksunluğu veya Uyku Apnesi gibi durumlar hafıza sorunlarına katkıda bulunabilir.

Türleri:

• Anterograd Amnezi: Olaydan sonra yeni bilgiler öğrenme veya yeni hatıralar oluşturma yeteneğinin kaybıdır. Geçmişi hatırlarlar ancak yeni olayları hatırlamakta zorlanırlar.
• Retrograd Amnezi: Olaydan önce meydana gelen olayları veya bilgileri hatırlama yeteneğinin kaybıdır. Yeni şeyler öğrenebilirler ancak geçmiş anılarını hatırlayamazlar.
• Global Geçici Amnezi (GTA): Ani başlayan ve genellikle 24 saatten kısa süren, anterograd ve retrograd amnezi kombinasyonunu içeren geçici bir unutkanlık durumudur.

Belirtileri:

• Yakın zamanda yaşanan olayları hatırlamakta zorluk
• Sık sık eşyaları kaybetmek
• Tanıdık yerlerde kaybolmak
• Kişileri veya yerleri hatırlamakta zorlanmak
• Soru sormayı veya aynı hikayeyi tekrar tekrar anlatmak
• Yeni bilgi öğrenmekte zorlanmak
• Konuşurken doğru kelimeyi bulmakta zorlanmak
• Kafa karışıklığı

Teşhis:

Unutkanlık teşhisi için doktor, hastanın tıbbi geçmişini alır, fiziksel ve nörolojik muayene yapar. Ayrıca hafıza testleri, bilişsel değerlendirmeler ve beyin görüntüleme (MRI, BT) gibi yöntemler kullanılabilir.

Tedavi:

Unutkanlığın tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Bazı durumlarda ilaç tedavisi, terapi (bilişsel davranışçı terapi gibi), rehabilitasyon veya destekleyici bakım gerekebilir. Özellikle travmatik beyin hasarı veya psikolojik nedenlere bağlı unutkanlıkta tedavi süreci uzun ve karmaşık olabilir. Nörodejeneratif hastalıklara bağlı unutkanlıkta ise semptomları hafifletmeye yönelik tedaviler uygulanır.